Budowa macicy i najczęstsze wady wrodzone
Wady wrodzone macicy mogą utrudniać zajście w ciążę, a także jej utrzymanie. Istnieją także zaburzenia, które nie wpływają na płodność i prawidłowy rozwój dziecka. Wyjaśniamy, jakie są najczęściej spotykane wady anatomiczne macicy i w jaki sposób można je leczyć.
Budowa macicy
Macica to ważny narząd układu rozrodczego, który pozwala na przyjęcie, implantację zarodka i jego prawidłowy wzrost. Znajduje się w miednicy mniejszej, a dokładnie między pęcherzem a odbytnicą. Jak wygląda budowa macicy?
Narząd składa się z trzech części:
- trzonu,
- cieśni,
- szyjki.
Warto również wspomnieć o błonach, które tworzą ścianki macicy, a są to:
- surowicza – osłania dno, trzon i część nadpochwową szyjki macicy od zewnątrz,
- mięśniowa – zbudowana jest z mięśni gładkich, otoczonych włóknami kolagenowymi i sprężystymi tkanki łącznej,
- śluzowa – składa się z powierzchniowej warstwy czynnościowej i głębszej warstwy podstawnej. Zmienia się w zależności od fazy cyklu miesiączkowego, dodatkowo jest wrażliwa na działanie hormonów płciowych. Wyścielona jest nabłonkiem gruczołowym, który produkuje śluz.
Wady wrodzone macicy – co warto o nich wiedzieć?
Wady macicy możemy podzielić na wrodzone i nabyte, przy czym nieprawidłowości anatomiczne są związane głównie z kształtem jamy macicy, zaś zaburzenia nabyte dotyczą mięśniówki i endometrium.
Wady wrodzone macicy występują u mniej niż 5% wszystkich kobiet, ale w blisko 25% przypadków odnotowano je u pacjentek, które doświadczyły poronienia lub urodziły wcześniaka. Najczęściej nie jest znana przyczyna wad wrodzonych macicy.
Wspomniane nieprawidłowości zazwyczaj nie powodują żadnych objawów, jeśli jednak się pojawią, są to przede wszystkim silne bóle podbrzusza w czasie miesiączki i zaburzenia miesiączkowania.
Wady anatomiczne mogą również przyczyniać się do pierwotnej niepłodności lub nawykowych poronień. Nieprawidłowości wrodzone niejednokrotnie prowadzą do przedwczesnego porodu, a także komplikacji okołoporodowych.
Jaka jest najczęstsza wada macicy?
Macica dwurożna stanowi około 30% wszystkich wad tego narządu i pojawia się w wyniku niepełnej fuzji przewodów Müllera. Wspomniana nieprawidłowość charakteryzuje się obecnością jednej szyjki i trzonu z dwoma, wyraźnymi rogami, które powodują wgłębienie w obrębie dna macicy. W konsekwencji narząd przyjmuje kształt litery W.
Niewielka wada macicy nie daje objawów, ani nie powoduje problemów z zajściem w ciążę i jej utrzymaniem. Duże nieprawidłowości mogą prowadzić do niepłodności, a także przyczyniać się do przedwczesnych porodów. W tym przypadku ciężarna powinna pozostawać pod stałą opieką lekarza.
Wady macicy a szansa na ciążę
Macica jednorożna stanowi około 10% wad anatomicznych macicy. W przypadku wspomnianej nieprawidłowości jeden róg, czyli miejsce, w którym macica łączy się z jajowodem, nie rozwinął się w pełni lub wcale. To oznacza, że kobieta ma tylko jeden zdrowy jajowód, co utrudnia zajście w ciążę i jej donoszenie.
Macica łukowata, znana również jako macica siodełkowata, to najczęstsze zaburzenie, które traktuje się jako odmianę prawidłowej budowy tego narządu. Badania nie wykazały, żeby ta wada macicy utrudniała poczęcie dziecka i szacuje się, że zdecydowana większość ciąż kończy się urodzeniem zdrowego maluszka.
Macica podwójna powstaje wówczas, gdy przewody Müllera nie połączyły się w jeden narząd. W konsekwencji dochodzi do rozdwojenia się szyjki i trzonu macicy, a czasami nawet pochwy. Na wspomnianą nieprawidłowość mogą wskazywać następujące objawy:
- nietypowy ból przed i podczas menstruacji,
- nieprawidłowe krwawienie, czasem tak obfite, że krew przedostaje się poza tampon.
Wada macicy zwiększa ryzyko poronienia, przedwczesnego porodu, a także nieprawidłowego ułożenia dziecka w brzuchu. Należy jednak podkreślić, że u około 20% kobiet nieprawidłowość nie powoduje problemów z zajściem w ciążę i jej utrzymaniem.
Wśród wad wrodzonych macicy wyróżniamy też brak lub dysgenezję szyjki macicy. W tym przypadku kobieta może zajść w ciążę tylko wtedy, gdy zdecyduje się na zapłodnienie metodą in vitro.
Macica przegrodzona – co to znaczy?
Macica przegrodzona, inaczej macica z przegrodą, jest jedną z najczęściej leczonych wad rozwojowych. W tym przypadku wnętrze narządu jest przedzielone przegrodą w postaci błony łącznotkankowej. Nieprawidłowość pojawia się wówczas, gdy przegroda nie zanika po połączeniu się przewodów Müllera. Przegroda nie jest prawidłowo ukrwiona i unaczyniona, dlatego zwiększa ryzyko nieudanej implantacji zarodka.
Jeśli lekarz podejrzewa u pacjentki wadę wrodzoną macicy, może skierować ją na histeroskopię diagnostyczną i trójwymiarową ultrasonografię przezpochwową.
W niektórych przypadkach przegroda rozdziela całą macicę, co może prowadzić do poronień, przedwczesnych porodów. W takiej sytuacji lekarz może skierować pacjentkę na histeroskopię operacyjną, aby skorygować wadę wrodzoną.
Wskazaniem do histeroskopii operacyjnej jest:
- bolesne miesiączkowanie,
- ból podczas współżycia,
- wczesna utrata ciąży,
- przedwczesny poród.
Ciąża u kobiet z macicą przegrodzoną obarczona jest wysokim ryzykiem, dlatego specjalista może zlecić cesarskie cięcie. Należy zaznaczyć, że w przypadku porodu siłami natury istnieje ryzyko wystąpienia nieprawidłowych skurczy.
Tyłozgięcie macicy – przyczyny i wpływ na płodność
O tyłozgięciu macicy możemy mówić wtedy, gdy macica jest nietypowo położona względem kości miednicy. Wspomniana nieprawidłowość występuje u 1 na 5 kobiet. Kiedyś uznawano ją za chorobę, dziś przyjmuje się, że jest to pewne odchylenie, ale nadal mieszczące się w normie. Tyłozgięcie macicy ma charakter wrodzony lub nabyty, w drugim przypadku zazwyczaj spowodowana jest endometriozą lub infekcją zapalną w obrębie miednicy.
Zwykle nieprawidłowość nie powoduje objawów lub są one łagodne, zdarza się jednak, że niektóre kobiety skarżą się na ból pleców. Nietypowe ułożenie macicy może czasem utrudniać poczęcie dziecka, ale zazwyczaj nie wpływa na przebieg ciąży.
Źródło tekstu: https://www.scmkrakow.pl/blog/choroby-i-dolegliwosci/choroby-ginekologiczne/budowa-macicy-i-najczestsze-wady-wrodzone/